İlişkilerin Taşıyıcı Kolonu: Geri Bildirim
Herhangi bir şeyi ayakta tutmak için gerekli olan nedir, diye sorsam ne dersiniz? Cevabınız kolon, direk, güç, sağlamlık… vb. şeyler mi olurdu? Peki ayakta tutmamız gereken şirketimiz, ürünümüz, takımımız, moralimiz, motivasyonumuz, ilişkimiz, etkileşimimiz gibi fiziksel olmayan şeyler olsaydı…
Herhangi bir şeyi ayakta tutmak için gerekli olan, gözlem yapabilmek olurdu benim cevabım. Fiziki bir madde ya da değil. Ayakta durması için neye ihtiyaç var? Ayakta durması mı gerekir, yoksa aslında biraz eğilirse daha iyi olabilir mi? Ya da duruma göre ayakta ama bazen de eğilmesi gerekebilir mi? Belki de sağa sola kayması gerekir. Ama ne olması gerektiğine ancak gözlem yaparak karar verebiliriz. Peki nasıl gözlem yaparız? Gözlem yapabileceğimiz ortamı yaratarak. Yani şeffaflık yaratarak. İşte bu noktadan sonra nerede nasıl şeffaflık yaratırız birçok blog yazısı konusu çıkar. Ama ben bugün ilişki, iletişim, etkileşim konularında şeffaflık nasıl sağlanır buna odaklanacağım.
İlişkilerde şeffaflık nasıl sağlanır? İşte burada geri bildirim önem kazanıyor. Geri bildirim alma ve verme, ilişkilerimizin ne boyut kazanacağını kontrol etmemiz için iyi bir alışkanlık. Alışkanlık diyorum çünkü belki de kültürel olarak geri bildirim almak ve vermek konusunda genelde çekimser kalıyoruz. Ya da yine kültürel olabilir, geri bildirimin dozunu ayarlayamayabiliyoruz. Yıllarca aslansın, kaplansın, ne de süper bir insansın dediğimiz kişilere, birden “aman tü ne fenasın” dediğimizde, haliyle geri bildirim alan kişi de bir zehirlenme yaşıyor. Bundan sonrası artık neredeyse dönülmez bir yol. Bu sebeple geri bildirim verme, alma şeklimiz ve sıklığımız ilişkilerimizin boyutunu ve devamlılığını kontrolümüz altına alıyor. Hem de ilişkimizin durumu hakkında şeffaflık yaratıyor.
İletişim ile İlişkine Yön Ver
İlişkilerin olmazsa olmazı iletişimdir. Bu sebeple herhangi birisi ya da toplulukla ilişkimizi ayakta tutmak istiyorsak iletişimimiz olmalı. Geri bildirim de bir iletişim hali ve o anki davranışımız karşımızdakinin zihninde birçok şey uyandırabilir ve vermek istediğimiz mesajdan çok uzaklaşabiliriz. Bu sebeple herhangi birisi ile iletişim kurarken karşımızdakinin ya da durumun seviyesinde olabilmeliyiz. Ne demek istiyorum? Birisi ile iletişim halindeyken sadece kendi kafamızdaki düşüncelere odaklanarak, sadece kendi duygularımıza odaklanarak iletişim kurduğumuzda, söylediklerimiz de duyduklarımız da sadece kendi bakış açımızı yansıtıyor. Oysa ki o bakış açısı, zaten bizde uzun süredir var. Eğer yeni bir şeyler duymak istiyorsak, sözlerimiz de dinleme şeklimiz de karşımızdakinin ne demek istediğine odaklı olmalı. Ancak bunu yapabildiğimiz zaman durumu, duyguyu, düşünceyi ve ortamı anlayacak muhakemeyi yapabiliriz. Bir diğer husus da iletişimi baltalayan tuzaklar. John Gottman’ın (Gottman Couple Therapy) uzun araştırmaları sonucunda ortaya çıkardığı suçlama, savunma, alay ya da kinaye, duvar örme gibi iletişimi sekteye uğratan davranışlar, hiç niyetimiz olmasa dahi ilişkimizi olumsuz etkileyebilir. Önemli olan iletişim seviyemizin ve hangi iletişim tuzaklarına daha çok düştüğümüzün farkında olmak. Farkındalık sonrası da doğru iletişim seviyesine kendimizi çekmek ve iletişim tuzaklarına düşmemek için çaba göstermek. Bu arada bazen karşımızdaki kişi ile samimiyet derecemiz bizi tuzaklara itebilir ya da hep ben seviyesinde bir iletişim kurma rahatlığı verebilir. Samimiyetimiz ne olursa olsun, yine de karşıdakinin ne düşündüğünü ya da hissettiğini tam olarak bilemeyiz.
Geri Bildirim ile Şeffaflık Yarat
İletişim konusunda farkındalığımızı artırdık. Peki geri bildirimi nasıl vereceğiz? Öncelikle buralara nereden geldiğimizi hatırlayarak. Yani niyetimizi hatırlayarak. Niyetimiz ilişkimizi ayakta tutmak. Bu sebeple geri bildirim verirken niyetimiz yapıcı olmalı. Karşımızdakini de buna teşvik etmeli. Geçmişte birçok olumsuz durum yaşanmış ve birikmiş olabiliriz fakat geri bildirim bugünün konusu. Geçmişin intikamına ya da kişilere değil, bugünün etkisine odaklanılmalı. Bir de geri bildirimin içeriği de önemli. Aynı anda hem olumlu, hem olumsuz geri bildirim vermek ya da aynı anda birden çok konuda geri bildirim vermek, karmaşa yaratabilir. Net, kısa, doğrudan verilen geri bildirim karşımızdakine vermek istediğimiz mesajı daha güçlü kılacaktır.
Geri Bildirim Kültürünün Elçisi Ol
Sadece vermek olmaz. Geri bildirim almak da ilişkilerimizde fark yaratır. Öncelikle kendimiz hakkında farkındalığımız artar. İçten, samimi ve tüm dikkatinle alınan bir geri bildirim, bu kültürün başlaması için iyi bir adım olur. Bir de alınan geri bildirim ile alınan bir aksiyon hayata geçerse ve işe yararsa tadından yenmez.
Afiyet olsun efendim.
Yorumlar