Kanban; Evrimsel Değişim (Kanban Values)
Kanban metodu belirlenmiş değerler ışığında ilerler. Kanban uzak doğu çıkışlı olmasından dolayı uzak doğu felsefesinin en önemli değerini de içinde barındırmaktadır; saygı. Hatta bu yazı içerisinde değineceğimiz Kanban değerlerinin hepsini tek bu değer ile özetleyebiliriz.
-Kanban Values-
değer ad 1. Bir şeyin değdiği, ona denk diye düşünülen, kabul edilen karşılık. 2. Bir şeyin gerekliliğini, önemini belirlemeye yarayan saymaca ölçü.
Serimizin bu bölümünde, yukarıdaki kelime anlamından da anlaşılacağı gibi, Kanban’ın değerlerinden bahsedeceğiz.
Kanban’ın 9 değerine şöyle bir göz atalım. Bu değerleri yazarken Esential Kanban Condensed (Anderson and Carmichael, 2016, goo.gl/ZbtDIk) kitabına sadık kalarak yazmaya çalıştım. Aynı zamanda Mike Burrows’un Kanban From the Inside kitabının bende bıraktığı etkileri de gözlemlenebilir.
İlk değerimiz: Şeffaflık. Sistem içerisinde bilgi akışı ne kadar açık ve net olursa sistemin ürettiği değerler de o kadar doğru ve değerli olacaktır. Sistem içerisinde ilerlemek/iyileştirmek için kişilerin inisiyatif alarak hızlı ve doğru kararları almaları sağlanacaktır. Şeffaflık, aynı zamanda, güven ve saygı ortamının oluşmasına da yardımcı olacaktır.
İkinci değerimiz: Denge. Sistem içerisinde dengeli bir beklenti, algı ve yetkinlik dağılımı olmaması durumunda o sistemin etkili bir şekilde çalışması tehlikeye girecektir. Her zaman bir parça daha ağır gelecek ve bir noktaya odaklanılarak lokal iyileştirmeleri tetikleyecektir. Sistemsel Düşünce’de (Systems Thinking) sistem içerisinde yapılan her lokal iyileştirmenin tüm sistemin veriminin/etkisinin düşmesine sebep olduğu vurgulanmaktadır.
Üçüncü değerimiz: Birlikte çalışma. Sistem içerisinde işbirliği olmadan ortak bir hedefe doğru ilerlemek pek kolay olmayacaktır. Kanban, sistemi oluşturan parçaların ahenk içerisinde birlikte çalışması ve dolaylı olarak kişilerin uyum saygı içerisinde çalışması üzerine kurulduğundan birlikte çalışma kazanılması gereken önemli bir değerdir.
Dördüncü değerimiz: Müşteri odaklılık. Müşteriye olan saygı. Her sistemin ilk başta kurulma amacı ya da ulaşmak istediği sanırım bu noktadır; müşterinin isteğine kavuştuğu ya da servisi aldığı nokta. Akış, her Kanban sisteminde, değerin ulaşıldığı/gerçeklendiği noktaya doğru akar. Sistem içerisinde bu değeri göz önünde bulundurmadığımız zaman, çıktılarımız ne kadar hızlı ve kaliteli olursa olsun müşteri odaklı ya da müşteriye yönelik bir çözüm sunmadığı sürece çok kaliteli çöp üretiyoruz diyebiliriz.
Beşinci değerimiz: Akış. Sistem içerisinde bulunan her işin gerçeklenebilmesi için bir değerden başka bir değere doğru akması gerekir. Bu değer akışı, ister duraksamadan ister parçalı bir şekilde olsun, sonunda istenen ürün ya da servise ulaşmak için gereklidir. Bu değer akışını ilk başta görebilmek/görselleştirebilmek hem sistemi daha iyi anlamamızda hem de iyileştirme (kaizen) noktalarını görebilmemizde büyük rol oynar. Kanban sistemlerinde bu akışın görselleştirilmesi gerekli bir başlangıç noktasıdır.
Altıncı değerimiz: Liderlik. Örnek davranış, hareket, ve sözler ile ilham kaynağı olmak ya da heveslendirmek sonucunda üyesi olduğu takımın/topluluğun ortak bir amaca doğru ilerlemesini sağlamak. Genelde bu liderlik kavramı çoğu organizasyon içerisinde bir üst makam tarafından yetkilendirilmiş, inisiyatif almak için görevlendirilmiş kişi ya da makam olarak algılanıyor. Liderlik başka bir üst makam tarafından atanılamaz, hiyerarşik bir yapıya sahip değildir.
Kanban içerisinde liderlik bütün kademelerde gereklidir ve takımına saygı duyan herkes tarafından inisiyatif alınmalıdır ki bu sayede değer üretimi ve iyileştirmeler sağlıklı bir şekilde yapılabilsin.
Yedinci değerimiz: Anlayış/kavrama. İlerleyebilmek için, hem kişinin hem de organizasyonun, kendi kendini tanıması ve yapılması gerekenler konusunda bilgi sahibi olması gerekir; değişime saygı. Kanban bir iyileştirme metotudur, başlangıç noktasını bilmek temeli sağlamlaştıracaktır. Bunun için gerekli yetkinliklerin ve bilgilendirmelerin yapılması şarttır. Ne yapılmak istendiğini bilmeden bir değişime başlamak, yapılacak olan iyileştirmelerin hızını ve etkisini düşürecektir. Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmak gibi bir durum.
Sekizinci değerimiz: Ortak noktada buluşmak. Bir ortak noktada buluşmadan aynı yöne gitmek neredeyse mümkün değildir. Ortak noktada buluşmak farklı fikirlere kapalılık anlamına da gelmez. Hatta Kanban içerisinde farklı fikirlere her zaman saygı ve değer verilir ki iyileştirme (kaizen) yapılabilsin. Yoksa dogmatik bir yaklaşımdan başka bir şey olmaz.
Dokuzuncu ve son değerimiz: Saygı. Kişilere karşı değer veren, anlayışla karşılayan, ve düşünceli bir şekilde yaklaşılmasını sağlayan duygu. Bu listenin sonunda yer almasına rağmen yukarıda bahsettiğimiz bütün değerlerin temelinde yatan değer; saygı.
Saygı olmadan hiç bir organizasyonun ayakta kalabileceğini düşünmüyorum. Kanban’ın değerlerinin temelinde saygının olması bir tesadüf değildir. Nasıl bir dönüşüm yaparsanız yapın, saygıyı içinde bulundurmayan bir dönüşüm her zaman türbülanslara hatta baştan başarısız olmaya gebedir.
Yapılması gereken iyileştirmelerin tüm sistemin iyiliği için gerekli olduğu ve bundan dolayı bazı fedakarlıkların yapılması gerektiği herkes tarafından anlaşıldığı sürece topluluk, grup, organizasyon kendini yenileyerek hep ayakta kalacaktır.
Üçüncü bölümün sonu.
Teşekkürler,
Yorumlar